Akademik Veri Yönetim Sistemi
Çetiner E. M., Yüksel Ş., Taksi Deveciyan M., Ataseven Doğru B. (Yürütücü)
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2024 - 2025
Dosyalar halinde saklama yöntemiyle başlanan veri depolama, günümüzde büyük sistemlerin kullanıldığı bir ortama dönüşmüştür. Gelişen teknoloji ve farklılaşan ihtiyaçlarla birlikte veri tabanı teknolojilerinde de ciddi bir değişim söz konusudur. Sosyal medya başta olmak üzere milyonlarca veri üreten alanların oluşmasıyla yeni veri tabanı yaklaşımlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Blokzincir, “bitcoin” gibi sanal para birimleri ile ünlenmiş olsa da, merkezi otoriteye ihtiyaç olmadan sisteme dahil olan tarafların birbirine güvenerek işlem yapabilmelerini sağlayan dağıtık bir iletişim ve veri tabanı altyapısı sunmaktadır.
Blockzincirin ilk etkileri finansal ürün ve hizmetlerde görülmeye başlandıktan sonra günümüzde neredeyse bütün sektörlerde, sürdürülebilir kalkınma amaçları doğrultusunda kullanılmaktadır. “Yeni internet” olarak da tanımlanan blockzinir, şu an dünyayı değiştirecek teknoloji olarak büyük ilgi görmektedir.
Türkiye Bilişim Vakfı liderliğinde kurulan Blokchain Türkiye Platformu tarafından ifade edildiği gibi gelecekte bu teknolojinin etkisinin daha büyük ve daha kalıcı olacağı beklenmektedir. Birçok devlet, şirket ve girişim şimdiden blokzincir tarafından değişikliğe uğrayacak yeni ekosistemlerde var olmak için yarış halindedir. Hepsinin ortak amacı dünyayı değiştirmeye aday bu teknolojinin öncüsü olarak anılmak ve blokzincirden mümkün olduğunca fazla fayda sağlamaktır.
Bu bilinçle, T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 18 Eylül 2019 tarihinde yayınladığı “2023 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi”nin tüm bileşenlerinde blokzincirin önemine atıfta bulunmuş ve özellikle altyapı bileşeninde “Ulusal Blokzincir Altyapısı”nın kurulması için ilk adımı atmıştır. TÜBİTAK BİLGEM UEKAE Matematiksel ve Hesaplamalı Bilimler Biriminin çatısı altında 2017 yılında kurulan ve blokzincir teknolojisi ve kripto varlıklar alanında faaliyet gösteren uluslararası düzeyde bir uzmanlık merkezi olan Blokzincir Araştırma Laboratuvarı (BZLab), sözü edilen ulusal blokzincir araştırma altyapısının geliştirilmesi amacıyla Blokzincir Araştırma Ağını (BAĞ) kurmuştur.
Üniversite, bilimsel özerkliğe ve kamu tüzel kişiliğine sahip, yüksek düzeyde eğitim–öğretim, bilimsel araştırma ve yayın yapan; temel olarak fakülte, enstitü, yüksek okul, bölüm, anabilim dalı, ana sanat dalı, bilim dalı, sanat dalı, araştırma ve uygulama merkezlerinden oluşan bir yüksek öğretim kurumudur. Türkiye’de bir üniversite, devlet kalkınma planları ilke ve hedefleri doğrultusunda ve yükseköğretim planlaması çerçevesinde, Yükseköğretim Kurulunun (YÖK) olumlu görüşü veya önerisi üzerine kanunla kurulur. Üniversite, toplum içerisinde insanların bilgilerini artıran ve bu insanları daha nitelikli hale getiren vazgeçilmez bir unsur olduğu kadar, ülkenin kalkınma hedef ve politikalarına hizmet eden bir kurumdur (Gündüz, 2017). TÜSİAD tarafından yayınlanan “İş Hayatında Blokzinciri Konferans Raporu”nda belirtildiği gibi, ülkemizin blokzincir bakımından içinde bulunduğu yarışta en önemli katkı sağlayıcılardan biri de üniversitelerdir (TÜSİAD, 2019). Türkiye’deki üniversitelerin blokzincir konusunda yaptıklarını araştıran bir çok bilimsel yayın bulunmaktadır.
Türkiye’de ilk kez 2012 yılında TÜBİTAK tarafından hazırlanan Girişimci ve Yenilikçi Üniversite Endeksi sayesinde Türkiye’deki tüm üniversitelerin Girişimci Üniversite olmak ve sıralamada üstlerde yer almak için, ilgili endekste yer alan göstergeleri kendi stratejik plan ve/veya kalite hedeflerine entegre ettiğini hep birlikte deneyimledik. Bu sayede de ülkemiz girişimcilik konusunda önemli başarılara imza atabildi. Dünyada henüz üniversitelerin blokzincir bakımından yetkinliklerini ölçen ve bu yetkinlikler bakımından üniversiteleri sıralayan bir endeks bulunmamaktadır.
Önerilen projenin özgün değeri, Türkiye’deki üniversitelerin blokzincire sistemik entegrasyonu için onları motive edecek, ortak bir amaç için birlikte hareket etmelerini sağlayacak “Üniversitelerin Blokzincir Yetkinlik Endeksi” için zemin oluşturmaktır.
Bu amaç doğrultusuna ilk iş paketinde üniversitelerin blokzincir konusunda mevcut durumları analiz edilerek yetkinlik endeksi için bir veri tabanı oluşturulacaktır. İkinci iş paketinde ise veri tabanında kullanılan değişkenler ile Girişimci ve Yenilik Üniversite
12 Şubat 2024 2
Endeksinde, Üniversitelerin Alan Bazlı Yetkinlik Analizi Raporunda ve Üniversite İzleme ve Değerlendirme Genel Raporunda yer alan boyut, gösterge ve tanımlar karşılaştırılacak ve “Üniversitelerin Blokzincir Yetkinlik Endeksi” taslağı hazırlanacaktır. Son iş paketinde ise, hazırlanan taslak endeksin genellenebilirliği ve sürdürülebilirliği bakımından değerlendirilmesi için örnekleme dahil edilecek üniversitelerin stratejik plan ve/veya kalite kurul/komisyon üyeleri ile bilgilendirme toplantıları yapılacak ve kendilerine iletilecek olan değerlendirme formlarını doldurmaları istenecektir. Doldurulan değerlendirme formları analiz edilerek Taslak Endeks Değerlendirme Raporu hazırlanacaktır.
Son olarak, İstanbul Kültür Üniversitesi Akıngüç Oditoryumu’nda mümkün olan tüm paydaşların davet edildiği Tanıtım Etkinliği düzenlenerek taslak endeks tanıtılacaktır.