Akademik Veri Yönetim Sistemi
Demirel D. F. (Yürütücü), Gönül Sezer E. D.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2023 - 2024
Deprem sonrası oluşacak enkazın hızlı bir şekilde kaldırılması, uygun alanlara dökülmesi ve bu alanlarda çeşitli yollarla bertaraf edilmesi kritik öneme sahiptir. Özellikle İstanbul gibi sürekli deprem tehdidi altında bulunan büyük bir şehirde afet öncesinde afet yönetimine ilişkin planların oluşturulması elzemdir. Bu noktada ele alınması gereken konulardan birinin de deprem sonrası oluşacak enkazın toplanacağı uygun alanların belirlenmesidir. Literatürdeki çalışmalar incelendiğinde özellikle enkaz yer seçimine ilişkin araştırmaların ekonomik ve çevresel birçok kriteri bir arada gözetmeye yönelik farklı yöntemler kullandığı, bazı çalışmalarda da yer seçimine ilişkin izlenecek stratejilerin olası sonuçlarının çeşitli yaklaşımlarla analiz edildiği görülmektedir. Ancak benzer bir bilimsel çalışmanın İstanbul için gerçekleştirilmemiş olması büyük bir eksiktir. Bu projede İstanbul’un Avrupa Yakası için deprem enkazlarının toplanacağı alanların belirlenmesinde çevreci yaklaşımları içeren hibrit bir yöntem önerilmektedir. Önerilen yöntem kapsamında öncelikle İstanbul Avrupa Yakası için deprem enkaz alanları belirlenmesi ve ardından oluşturulan sistem dinamiği modeli ile farklı senaryoların incelenmesi sağlanacaktır. Burada enkaz alanlarının belirlenmesinde maliyet, çevresel etkiler, enkaz alanlarına ve geri dönüşüm merkezlerine uzaklık, su kaynaklarına ve doğal yaşam alanlarına etkiler gibi kriterlerin gözetildiği çok nitelikli fayda teorisine (ÇNFT) dayanan bir seçim modeli oluşturulacak, bu modelle alternatif enkaz toplama alanları uygunluk açısından sıralanacaktır. Daha sonra bu seçilen alanların çeşitli deprem senaryolarına göre kapasite, enkaz toplama süresi, enkazın bu alanlara taşınması sırasında oluşacak CO2 salımı ve diğer çevresel etkiler doğrultusunda uygunlukları bir sistem dinamiği (SD) modeli ile analiz edilecektir. Bu proje ile ÇNFT ve SD ilk defa birleştirilmekte olup olası İstanbul Depremi için yapılacak bu uygulama literatüre yeni bir katkı sağlayacak, ayrıca çalışmadan elde edilen sonuçlar İstanbul’un olası bir depreme hazırlığı için geliştirilecek planlar açısından yol gösterici nitelikte olacaktır.