Zihin Yetersizliği Olan Çocuklar ve Gençler İçin Kanıta-Dayalı Uygulamalar: Saptanması ve Kullanılması


TÜBİTAK Projesi, 2021 - 2024

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Mayıs 2021
  • Bitiş Tarihi: Kasım 2024

Proje Özeti

Son yıllardaki kaliteli hizmet arayışı eğitimde kanıta-dayalı uygulamaları (KDU) gündeme getirmiş, araştırmacılar ve politika yapıcılar, zihin yetersizliği olan çocukların ve gençlerin eğitim hizmetlerinden daha fazla yararlanmalarını sağlamak amacıyla, KDU’lar kullanılması gerektiğini savunmaya başlamışlardır. KDU’lar, öğrenci çıktılarını geliştirmek üzere uygulanan, etkili olduğu yüksek kaliteli tam-deneysel ya da yarı-deneysel araştırmalarla ortaya konan ve etkililik bulguları hakemli bilimsel dergilerde yayımlanan uygulamalardır. Tüm dünyada kaliteli hizmet alma anlayışıyla birlikte KDU’ları belirlemek üzere yapılan çalışmalar da artmıştır. KDU’ları belirlemek önemli olmasına karşın, bu uygulamaların kullanımının artırılması ve yaygınlaştırılması için yeterli değildir. Bu tür bilimsel bilgileri öğretmenlerin kullanılabileceği pratik bilgilere dönüştürmek, onların KDU’ları yüksek uygulama güvenirliğiyle kullanmalarını sağlamak ve bu yolla onların mesleki gelişimine katkıda bulunmak gerekir. Bu doğrultuda projenin amacı; zihin yetersizliği olan 0-21 yaş arası çocuklar ve gençler için kullanılan uygulamaların etkililiğini araştıran makaleleri değerlendirmek ve üst analizler yoluyla KDU’ları saptamak, KDU’larla ilgili olarak elde edilen bilgileri öğretmenlerin kolaylıkla kullanabileceği pratik bilgilere dönüştürmek ve KDU’ları öğretmenlere ulaştırmak amacıyla çevrim-içi mesleki gelişim modülleri tasarlamak ve tasarlanan çevrim-içi mesleki gelişim modüllerinin öğretmenlerin KDU’ları yüksek güvenirlikle kullanmasındaki etkisini ortaya koymaktır.

            Projenin, zihin yetersizliği olan çocuklar ve gençler için KDU belirleme konusunda yapılacak ilk araştırma olması nedeniyle ulusal alanyazına ve KDU’ları belirlemek üzere katılımcı grubu açısından farklı olması ve kapsam açısından daha geniş ve çok yönlü olması nedeniyle de uluslararası alanyazına katkıda bulunma, KDU’ların belirlenmesine yönelik Türkçe bir yol haritası oluşturma ve böylece Türkiye’deki araştırmacılara KDU’ları belirleme konusunda öncülük etme, araştırma ile uygulama arasında köprü oluşturarak zihin yetersizliği olan çocuklar ve gençler için KDU’ları listeleme ve bu sayede öğretmenleri ve aileleri, KDU’lar konusunda bilgilendirme ve öğretmenlerin KDU’lar konusunda bilgi sahibi olmalarını sağlama, bu uygulamaları nasıl kullanacakları konusunda onlara rehberlik etmek ve onların mesleki gelişimlerini desteklemek üzere çevrim-içi mesleki gelişim modülleri tasarlama açısından özgün değeri olduğu düşünülmektedir.

            Projede, tasarım-tabanlı araştırma deseni kullanılacaktır. Tasarım-tabanlı araştırma döngüsü kapsamında projenin üç aşamalı bir süreç şeklinde gerçekleştirilmesi ve her aşamada farklı araştırma desenlerinden yararlanılması planlanmaktadır. Birinci aşamada KDU’ları saptamak amacıyla sistematik derleme ve meta-analiz, ikinci aşamada çevrim-içi mesleki gelişim modüllerini tasarlamak ve iyileştirmek amacıyla tasarım-tabanlı araştırma deseni, üçüncü aşamada ise tasarımı sınamak amacıyla grup-deneysel araştırmalardan öntest-sontest kontrol gruplu desen kullanılacaktır.

            Başarılı biçimde tamamlanması durumunda projenin; bilimsel rapor, ulusal ve uluslararası makaleler, sözlü ya da poster bildiri gibi bilimsel ve akademik çıktılar; iki doktora tezi tamamlama, disiplinler arası çalışma ilkeleri doğrultusunda ekip üyeleri için yeni öğrenme deneyimleri sağlama, projede bursiyer görevlendirme yoluyla lisansüstü öğrenciler yetiştirme ve proje sonuçlarıyla ileri araştırmalara zemin hazırlama gibi araştırmacı yetiştirilmesine yönelik çıktıları; ayrıca tasarlanacak çevrim-içi mesleki gelişim modüllerinin öğretmenlerin mesleki gelişiminin desteklenmesinde kullanılması ve uzaktan erişim sağlamak isteyen anne-babalar, öğretmen adayları, lisans ya da lisansüstü öğrencilere erişilebilir çevrim-içi başvuru kaynağı sağlama gibi ekonomik, ticari ve sosyal çıktıları olacağı öngörülmektedir.