Akademik Veri Yönetim Sistemi
Bal E., Yıldırım Z. N., Bilgin A.(Yürütücü)
TÜBİTAK Projesi, 2209-A - Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı, 2025 - 2026
Kanser, hücrelerin kontrolsüz şekilde çoğalmasıyla gelişen bir durumdur. Meme kanseri ise özellikle kadınlarda en çok teşhis konulan kanser tipidir ve kadınlar arasında ölüm oranı en yüksek kanser türüdür. Meme kanserlerinin alt tipleri; östrojen reseptörü (ER), progesteron reseptörü (PR) ve insan epidermal büyüme faktörü reseptörü-2 (HER2) gibi reseptörlerin hücredeki ekspresyon seviyelerine göre gruplandırılmıştır. Bu reseptörlerin ekspresyon seviyeleri, meme kanseri alt tiplerinde gözlemlenen prognoz, büyüme hızı, tümör oluşturma potansiyeli ve metastaz riski gibi önemli faktörleri etkilemektedir. Triple pozitif meme kanseri için birçok terapötik tedavi yöntemi olmasına rağmen triple negatif meme kanseri tipi için kesin bir tedavi henüz bulunmamaktadır. Programlanmış hücre ölümü olan apoptozun ve diğer bir hücre ölüm çeşidi olan otofajinin tümör baskılanmasında rol oynadığı ve otofaji ile apoptoz arasında bu doğrultuda çift yönlü sinyalizasyon olduğu b ilinmektedir. Dünya çapında en yaygın kullanılan antikoagülan ilaç olan warfarinin, kanser üzerindeki terapötik potansiyelihenüz yeni yeni önem kazanıp detaylı çalışmalara konu olmaya başlayan bir çalışma alanıdır. Yapılan çalışmalara göre warfarinin, ROS (Reaktif oksijen türevleri) homeostazisini düzenleyen NRF2’nin ekspresyonunu azalttığı ve bunun da ROS seviyesinin aşırı artışıyla sonuçlandığı görülmüştür. ROS’un bu aşırı artışının, tümör yapısının ilaçlara ve ölüme olan direncini baskıladığını dolayısıyla warfarinin antikarsinojenik etkisi olduğunu ortaya çıkarmaktadır. ROS'un kanser gelişimindeki etkisi, kanser türü ve tümörlerin sinyal profilinin aşırı ifadesiyle ilişkili olduğu da bilinmektedir. Bu bilgilere göre östrojen reseptörü pozitif (ER+) meme kanserleri genellikle oksidatif genin daha yüksek ifadesi, yüksek tümör derecesi ve azalan hasta sağkalımı ile bağdaştırılır. Oksidatif DNA hasarı (8HdG) derecesinin meme kanserinin alt tipine göre farklı olduğu da düşünülmektedir. Fakat bu farklılık ve warfarinin apoptotik-otofajik yöndeki moleküler terapötik etkisi meme kanseri üzerinde henüz detaylıca incelenmemiştir. Projemiz ise bu bulgulara dayanarak farklı reseptör profillerine sahip triple pozitif BT-474 ve triple negatif MDA-MB-231 hücrelerinde, apoptoz-otofaji arasındaki ikili ilişkiyi, ilgili yolaklar üzerinden ROSwarfarin ilişkisini ve diğer protein ifade seviyelerini belirtilen hücre hatlarında karşılaştırarak incelenmesini amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda belirtilen iki hücre hattında warfarin için optimum dozlar belirlenip bu hücreler üzerinde hücre proliferasyon hızı, koloni oluşturma potansiyeli, hücre canlılığı, hücre sağkalımı gibi çeşitli hücre özelliklerinin araştırılıp karşılaştırılması yapılacaktır. Sonraki hedefler ise warfarin ilacının otofaji ve apoptoz yolaklarındaki diğer protein ekspresyon seviyelerinde nasıl bir etkisinin olduğu belirlenecek ve bu etkinin her iki hücre hattında immünoblotlama yöntemiyle karşılaştırılması yapılacaktır. Elde edilecek sonuçların farklı reseptör profilli iki meme kanseri hücre hattında (BT-474 ve MDA-MB-231) warfarin terapisi yanıtlarının apoptoz ve otofaji üzerinde ne yönde ve nasıl değişeceği hakkında yol göstereceği ve literatürde bu konudaki boşluğu doldurmaya yönelik olumlu ve yenilikçi yönde katkı sağlayacağı öngörülmektedir.