Yargılamanın makul süre içinde ve düzenli bir biçimde yürütülebilmesinisağlamak amacıyla usûli işlemlerin yapılması belirli sürelere tâbi tutulmuş ve taraflariçin öngörülen kesin sürelere uyulmaması, süreye riayet etmeyen tarafın, o işlemi yapma hakkının ortadan kalkması şeklinde yaptırıma bağlanmıştır (m.94/3). Taraflar içinbelirlenen kesin sürelere riayetsizliğin sonucu bazen kesin süre içinde işlem yapmayantaraf aleyhine davanın sonuçlanmasını sağlayacak kadar ağır olabilir. Ancak kesin süre,kendisine süre verilenin elinde olmayan sebeplerle de kaçırılmış olabilir. Kesin süreyeuyulmamasının yaptırımını (m.94/3) istisnasız uygulamak, aşırı bir şekilciliğe dolayısıyla; şeklin esasın önüne geçmesine yol açar. Bunu öngören kanun koyucu eski hâle getirme kurumunu (95-101) kabul ederek elde olmayan sebeplerle kesin sürenin kaçırılmışolması halinde, ortadan kalkmış olan o işlemi yapma hakkının tekrar elde edilmesineolanak sağlamıştır. Bu çalışmayla, Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümlerine göre eskihâle getirme yoluna başvuru koşullarını, eski hâle getirme usulü bağlamında talebinşekli ve kapsamı, talebi inceleyecek mercii, bu merciin yapacağı inceleme ve bu konudaverilecek kararları izah etmektir.
In order to ensure the proceedings to be conducted within a reasonable time and in an orderly manner, procedural actions have been subjected to specific peremptory periods and failure to comply with these precise peremptory periods set for the parties causes the non-complying party to lose her/his right to process (Article 94/3). Non-compliance with the granted peremptory periods may have severe consequences: Lawsuit may result against the party who failed to take action within these periods. However, peremptory periods may be missed due to the reasons beyond the related party’s control. On the other hand, imposition of the sanction for nonobservance of peremptory periods without any exception (Article 94/3) creates an excessive formalism; so that form may take precedence over substance. By envisaging this, legislator has adopted the legal concept of “restitution” (Articles 95 to 101) and provided an opportunity to regain the right to make proceedings that have been already been abrogated due to missed peremptory periods for reasons beyond control. The purpose of this study is to explain the conditions of application to the procedures of restitution, form and content of the claim in the context of this procedure, competent authority with regard the claim, the review thereof and the decisions of the related authority under the provisions of Civil Procedural Code.
