Balkan ve I. Dünya Savaşları’nda Kadın Emeği: Hilâl-i Ahmer Hanımlar Merkezi Darü’s-sınaa’sı


Creative Commons License

, Çilek C.

Toplumsal Tarih, sa.305, ss.44-49, 2019 (Hakemsiz Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2019
  • Dergi Adı: Toplumsal Tarih
  • Sayfa Sayıları: ss.44-49
  • İstanbul Kültür Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

19. Yüzyıl Osmanlı Devleti’nin iç ve dış dinamiklerin de etkisiyle kesintisiz bir modernleşme sürecine girdiği bir dönemdir. Tüm toplumu etkileyen bu modernleşme süreci, gerek sosyal hayatta gerekse eğitim hayatında kadınlara da önemli kazanımlar sağlamıştır. Üstelik Balkan Savaşları ile başlayan, Cihan Harbi’yle devam eden savaşlar silsilesinin yol açtığı ekonomik bozulma iş hayatında savaşa giden erkeklerin yerini kadınların doldurmasına neden olmuştur. Böylelikle eğitimle aydınlanan kadınlar, meslek sahibi olmaya, iş hayatına katılmaya başlamış, dernekler ve cemiyetler kurarak seslerini her alanda duyurmuşlardır.

1877 senesinde kurulan Hilâl-i Ahmer Cemiyeti, bir yardım kurumu olmanın yanı sıra toplumsal gelişmeyi de hedeflemiştir. Sosyal toplum içinde kadınların da erkeklerle birlikte yer almasını destekleyen Cemiyet, kendi içerisinde kadınlar kısmı oluşturmuştur.  1910 yılında ilk adımları atılan Hilâl-i Ahmer Hanımlar Merkezi, 20 Mart 1912 yılında tam anlamıyla teşkilatlanmıştır.

 Bu çalışma, Osmanlı’da modern devletin inşası sürecinde Hilâl-i Ahmer Hanımlar Merkezi’nin üstlendiği önemli faaliyetlerden biri olan Hanımlar Merkezi Dârü’s-sınâa’sı ( Sanat Evi) bağlamında, Türk kadınının değişim ve gelişim sürecini inceleyerek, kadınların Hanımlar Merkezi çatısı altında gösterdikleri faaliyetlerle kamusal alanda görünürlük kazanmasını mercek altına alacaktır.

Anahtar Kelimeler: Osmanlı İmparatorluğu, II. Meşrutiyet Dönemi, Hilal-i Ahmer Cemiyeti, Dârü’s-sınâa