Toplumsal Tarih, sa.305, ss.44-49, 2019 (Hakemsiz Dergi)
19.
Yüzyıl Osmanlı Devleti’nin iç ve dış dinamiklerin de etkisiyle kesintisiz bir
modernleşme sürecine girdiği bir dönemdir. Tüm toplumu etkileyen bu modernleşme
süreci, gerek sosyal hayatta gerekse eğitim hayatında kadınlara da önemli
kazanımlar sağlamıştır. Üstelik Balkan Savaşları ile başlayan, Cihan Harbi’yle
devam eden savaşlar silsilesinin yol açtığı ekonomik bozulma iş hayatında
savaşa giden erkeklerin yerini kadınların doldurmasına neden olmuştur.
Böylelikle eğitimle aydınlanan kadınlar, meslek sahibi olmaya, iş hayatına
katılmaya başlamış, dernekler ve cemiyetler kurarak seslerini her alanda
duyurmuşlardır.
1877
senesinde kurulan Hilâl-i Ahmer Cemiyeti, bir yardım kurumu olmanın yanı sıra
toplumsal gelişmeyi de hedeflemiştir. Sosyal toplum içinde kadınların da
erkeklerle birlikte yer almasını destekleyen Cemiyet, kendi içerisinde kadınlar
kısmı oluşturmuştur. 1910 yılında ilk
adımları atılan Hilâl-i Ahmer Hanımlar Merkezi, 20 Mart 1912 yılında tam
anlamıyla teşkilatlanmıştır.
Bu çalışma, Osmanlı’da modern devletin inşası
sürecinde Hilâl-i Ahmer Hanımlar Merkezi’nin üstlendiği önemli faaliyetlerden
biri olan Hanımlar Merkezi Dârü’s-sınâa’sı
( Sanat Evi) bağlamında, Türk kadınının değişim ve gelişim sürecini
inceleyerek, kadınların Hanımlar Merkezi çatısı altında gösterdikleri
faaliyetlerle kamusal alanda görünürlük kazanmasını mercek altına alacaktır.
Anahtar
Kelimeler: Osmanlı İmparatorluğu, II. Meşrutiyet
Dönemi, Hilal-i Ahmer Cemiyeti, Dârü’s-sınâa