Aile Kurumundaki Hegemonik İnşanın Parodik Yıkımı: Force Majeure


Creative Commons License

Taş Öz P.

ARTS: Artuklu sanat ve beşeri bilimler dergisi (Online), sa.6, ss.391-412, 2021 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Sinemasal anlatılara kaynaklık eden edebi türler, aynı zamanda ilgilianlatının analiz aşamasında da bir yol haritası çizmektedir. RubenÖstlund’un yönetmenliğini yaptığı Force Majeure (Turist - 2014) isimlifilmi anlatı analizi yöntemiyle çözümlerken; bu analize kaynaklıkeden yazınsal tür olarak parodiyi incelemiştir. Kaynağı Antik Yunan’adayanan ve önceleri basit anlamda “alaycı taklit” olarak yorumlananparodi, 1960’lı yıllardan itibaren metinlerarasılık kavramı ile birlikte elealınmış ve parodinin hedef metin ya da tema ile kurduğu ilişkinin, mizahiyönüne ek olarak eleştirel bir nitelik taşıdığı görüşü ortaya konulmuştur.Bu değerlendirme, parodiyi, “alaycı taklit” tanımından çıkarmış, kültürelve ideolojik örüntüler üzerinden analiz edilmesine olanak sağlamıştır.Çalışmanın kuramsal çerçevesi, parodinin anlatısal kurulumuna, hedefmetin-üst metin ilişkilerine ve parodik dönüşümün söylemsel araçlarınaodaklanarak şekillenmiştir. Force Majeure filminin anlatısal kurulumunda,hedef metin ya da tema olarak seçilen aile kurumundaki hegemonikinşa ve toplumsal cinsiyet rolleri, anne ve baba üzerinden şekillenenbir kriz anlatısı odağında, parodik bir tutum ve ironik bir söylemle elealınmıştır. Bu söylem doğrultusunda parodik dönüşümle şekillenen üstmetin aracılığıyla, aile ve toplumsal cinsiyet rollerinin sınırlarını çizenpatriarkal sistemin hegemonik iktidarına sarsıcı bir mizahla yaklaşıldığıve bu iktidarın parodik bir yıkıma uğratıldığı saptanmıştır
Literary genres are often the sources for cinematic narratives, serving as road maps for analysis. This study will focus on Force Majeure (2014) with the method of the narrative analysis, considering the literary genre of parody as the source for thematic exploration of the film. The parody genre can be traced back to Ancient Greece, where it translated to “ironic imitation”. In the 1960s, parody was conceptualized with the term intertextuality. This conceptualization looked at the text subject to parody and its relationship with other texts. These studies underlined the humorous and critical relationship parody established with its target source. The genre moved away from being an “ironic imitation”, allowing for cultural and ideological evaluation. In this context, the theoretical framework of this study will be shaped by parody’s narrative configuration, how it is employed in relation to the themes of the film and discursive tools shaping it. Force Majeure’s parodic stance and ironic discourses target the hegemonic construction of the family and gender roles; brought to life through a crisis narrative deriving from a mother and father. The film unsettles the hegemonic foundation of the patriarchy which has traced the limitations of the family and gender roles, through irony.