Türkiyede, Siyasi Partiler Kanununa göre, üyelerin siyasi partilerden ih- raç edilmesi kararları yargı tarafından esastan denetlenememektedir. Bunun anlamı yargının sınırlı bir denetim yetkisine sahip olduğu ve sadece şekil açısından bir değer- lendirmede bulunabileceğidir. Böylece söz konusu düzenleme ile parti içi çoğunluklara,üyeleri partiden çıkarmak ve parti disiplinini sağlamak için neredeyse yargısal denetimetabi tutulmayan önemli bir yetki verilmiş olmaktadır. Fakat diğer taraftan, bu yetki etkinyargısal denetim olmaması nedeniyle çoğunluk hakimiyetinin gerçekleştirilmesi için biraraç olarak da kullanılabilir. Bu nedenle kuralın varlığı ve uygulaması, sadece partiüyelerini etkilememekte aynı zamanda ilgili düzenleme parti içi demokrasiyi de etkile- mektedir. Bu çerçevede, mevcut düzenleme ve ilgili mahkeme kararları, yasama veyürütme organlarının bakış açısını belirleyebilmek için tarihsel bir yaklaşımla ele alına- caktır. Sonunda da, hem parti özgürlüğ ünü hem de bu kararlar üzerinde etkin yargısaldenetimi amaçlayan bir öneri sunulacaktır.
The decisions to expel the members from political parties cannot beexamined by the courts inrespect of substance according to Political Parties Law inTurkey. It means that courts have very limited jurisdiction with regard to respectivedecisions and can examine only in terms of procedure. As such, an important power isgiven with this regulation to the majority in political party to expel the members andensure the intra party discipline which is not virtually subject to judicial review. On theother hand, this power can be instrumentalized to realize the majority hegemony due tolack of effective judicial review. Thus, existence and application of this rule does notonly affect the party members but also it has impact on intra-party democracy. In thiscontext, current regulation and related court decisions will be examined in chronological perspective to determine the opinion of legislative and judicial branchesabout the issue. Lastly, the paper offers some suggestions in order both to protect theintra-party freedom and to establish an effective judicial control over these decisions.
