HAZ VE ACI KEFESİNDE BİR BAŞBAKAN: BLACK MIRROR (THE NATIONAL ANTHEM) DİZİSİNİJEREMY BENTHAM’IN FAYDA İLKESİ IŞIĞINDA TARTABİLMEK OLASI MIDIR?


KÖSE ÖZELÇİ R.

İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, cilt.19, sa.1, ss.7-21, 2020 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 19 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2020
  • Dergi Adı: İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.7-21
  • İstanbul Kültür Üniversitesi Adresli: Hayır

Özet

İngiliz hukukçu ve ahlak filozofu Jeremy Bentham ortaya attığı fayda ilkesiy-le; her şeyin “fayda/yarar” ölçütüne göre değerlendirildiğini ve insan eylemlerinin ana kaynağının acı ve haz ikileminde, en büyük hazza ulaşmanın bireyci fayda anlayışına dolayısıyla adaletin fayda ilkesine de uygun düştüğünü vurgular. Makalede ele alınan İngiliz yapımı Black Mirror dizisinin The National Anthem (Milli Marş) adlı bölümünde; kimliği belirsiz bir kişi tarafından rehin tutulan ve öldü-rülmekle tehdit edilen İngiliz Kraliyet Ailesi Üyesi Prenses Susannah’ın, İngiliz Başba-kanı’nın canlı yayında (TV’de) domuzla ilişkiye girmesi karşılığında serbest bırakılaca-ğı kamuoyunun gündemine yerleşir. Halk ve kraliyet arasında kalan Başbakanın almak zorunda kaldığı karar, J. Bentham’ın fayda ilkesi çerçevesinde ele alınmış ve bu bağ-lamda en yüksek oranda çıkan kamuoyu beklentilerine göre davranış sergileyen Başba-kanın, acı duymasına karşın, bireysel fayda anlayışıyla toplumsal fayda (en büyük haz) anlayışının farklı açılardan örtüştüğü sonucuna varılmıştır.