TÜRKİYE’DE DÖVİZ KURU İLE ENFLASYON ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ANALİZİ (2005-2017)


DERELİ D. D.

Turkish Studies (Elektronik), cilt.13, sa.30, ss.137-150, 2018 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 13 Sayı: 30
  • Basım Tarihi: 2018
  • Doi Numarası: 10.7827/turkishstudies.14427
  • Dergi Adı: Turkish Studies (Elektronik)
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.137-150
  • İstanbul Kültür Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Yüksek enflasyon, özellikle gelişmekte olan ülkelerin temelsorunlarından biri olmaktadır. Ülke içinde ekonomik istikrarınsağlanabilmesi için enflasyon oranı yakından izlenmelidir. Ekonomikbüyümenin gerçekleşmesi, ekonomide belirlenen hedeflere ulaşılması veküresel arenada rekabet gücünün korunması gibi önem arz edenhususlar fiyat istikrarına dayalı bir makroekonomik performans ile eldeedilebilir. Artan döviz kuru ile fiyatlar genel düzeyinin artması beklenir.Döviz kurlarında meydana gelen bir artışın özellikle dışa bağımlı üretimyapısına sahip ülkelerde fiyatlar genel seviyesine yansıma düzeyi yüksekolmaktadır. İthal malın fiyatı döviz kuru etkisi ile yükselmekte, bu artışönce üreticiye ve sonrasında tüketiciye yansımaktadır. Bu nedenleenflasyon ile döviz kuru arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi ve ülkeiçinde fiyat istikrarının sağlanmasına yönelik politikaların, dövizkurlarının etkisinin dikkate alınarak tesis edilmesi gerekmektedir. Bubağlamda döviz kuru politikalarının iç ve dış dengenin sağlanmasındakibelirleyici etkisi göz önünde bulundurmalı ve enflasyon üzerindeki etkisitespit edilmeye çalışılmalıdır. Bu çalışmada 2005-2017 dönemi içinTürkiye’de döviz kuru ile enflasyon arasındaki ilişki VAR (Vektörotoregresif) Tekniği ile analiz edilmiştir. Ayrıca enflasyon ile döviz kuruarasında çift yönlü bir nedensellik ilişkisinin varlığı Granger nedenselliktesti ile ortaya konulmuştur. Değişkenler arasındaki uzun dönemli ilişkiise Johansen eşbütünelme testi ile araştırılmıştır. Etki-tepki analizi iledeğişkenlerin bir birimlik şoklara verdikleri tepkiler incelenirken,varyans ayrıştırması ile değişkenlerin açıklayıcılıkları incelenmiştir.Çalışmanın sonucu Türkiye’de döviz kurunun enflasyon üzerinegeçişkenliğinin yüksek olduğunu, döviz kurunun enflasyonu belirleyentemel unsurlardan biri olduğunu göstermektedir
High inflation is one of the main problems of developing countries. In order to achieve economic stability within the country, the inflation rate should be closely monitored. Such issues as the realization of economic growth, reaching the economic objectives and maintaining competitiveness in the global arena can be achieved through a macroeconomic performance based on price stability. In parallel to an increase in exchange rate, the general level of prices is expected to increase. An increase in the exchange rates tend to increase the level of prices significantly, especially in countries with an externally dependent production structure. The price of imported goods is driven up by a raising exchange rate and this increase impacts first the producer, then the consumer respectively. For this reason, it is necessary to evaluate the relationship between inflation and exchange rate and to design specific policies for price stability within the country by taking into account the effect of exchange rates. In this context, the significant impact of exchange rate policies on keeping internal and external balance and on inflation is a factor that should be calculated and taken into account. In this study, the relationship between exchange rate and inflation in Turkey for the 2005- 2017 period is analysed by VAR Technique. In addition, the existence of a bi-directional causality relationship between inflation and exchange rate is demonstrated by Granger Causality test. The long term relationship between variables is investigated with Johansen Co- integration test. Lastly, the effects of the variables on one-unit shocks are examined by impulse response analysis and descriptive power of the variables are evaluated by variance decomposition. The results of the study show that exchange rate pass-through is high in Turkey and exchange rate is one of the main determinants of inflation.