Hatîb Muhammed b. Muzaffer: Tuhfetü'l-Mahdûm [Farsça-Türkçe Manzum Sözlük ve Gramer Kitabı]

Türkmen M.

PA Paradigma Akademi Yayınları, İstanbul, 2024

  • Yayın Türü: Kitap / Mesleki Kitap
  • Basım Tarihi: 2024
  • Yayınevi: PA Paradigma Akademi Yayınları
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • İstanbul Kültür Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Türk dili ve literatürü tarihinde Türkçe açıklamalı iki/çok dilli manzum sözlük ve gramer kitaplarının ilk örneklerine XIV. yüzyıldan itibaren rastlanır. Küçük hacimlerde telif edilen bu tarz eserler, Anadolu’daki muhtelif eğitim kurumlarında uzun süre Arapça ve Farsçanın öğretiminde önemli birer eğitim materyalleri olarak kullanılmıştır. Bu materyaller aracılığıyla lügat ilmi dersinde talebelerin bilgileri daha kolay kavrayıp ezberleyebilmeleri sağlanmıştır. Bu minvalde yazılmış eserlerin bir örneği de, Tuhfetü’l-Mahdûm’dur.

Hasköylü Hatîb Muhammed b. Muzaffer tarafından telif edilen Tuhfetü’l-Mahdûm, XV. yüzyılda kaleme alınan Farsça-Türkçe manzum sözlük ve gramer kitaplarının önemli bir örneğidir. Mesnevi nazım şekliyle yazılan eser, mukaddime, sözlük, gramer ve hatime bölümlerinden meydana gelmektedir. Sözlük bölümünde, Farsçada öğrenilmesi gereken sözcükler Türkçe karşılıklarıyla birlikte yan yana dizilmiştir. Gramer bölümünde ise, Farsçanın temel dil bilgisi kuralları örnekler üzerinden işlenmiştir. Eser, toplam 433 beyittir.