HACI BEKTAŞ VELİ’NİN ÖLÜM TARİHİ HAKKINDA


Köksal M. F.

Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, cilt.0, sa.98, ss.11-40, 2021 (Scopus) identifier identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 0 Sayı: 98
  • Basım Tarihi: 2021
  • Doi Numarası: 10.34189/hbv.98.001
  • Dergi Adı: Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Scopus, MLA - Modern Language Association Database, Directory of Open Access Journals, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.11-40
  • İstanbul Kültür Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Hacı Bektaş Velî’nin ölüm tarihi olarak bilim çevrelerinde bugün genellikle hicrî 669 (1270/71) senesi kabul edilmiştir. Neden bu tarihin kabul edildiğine dair kaynaklara inildiğinde tatmin edici gerekçelere, bilgi ve belgelere ulaşılamamaktadır. Türk kültür ve tasavvuf tarihinin yanı sıra tarihî ve siyasî bir figür olarak da devrinin en önemli şahsiyetlerinden biri olan Hacı Bektaş’ın ölüm tarihinin tespiti, onun Osmanlı Devleti’nin kuruluşunda rolü olup olmadığı meselesi başta olmak üzere pek çok hususa ışık tutabilecektir. Bugünkü bilgilerimize göre Hacı Bektaş’ın ne zaman öldüğüne dair elimizde kesin veriler yoktur. Ancak muhtelif tarihlere kayıtlı birçok yazma eser ve bazı kaynak kitaplar onun ölüm tarihini 1270/71 yılı veya bu yıl civarı bir tarihe değil, XIV. yüzyılın ilk çeyreğine, hatta Orhan Gazi dönemine kadar götürmektedir. Araştırmalarımız neticesinde Hacı Bektaş’ın ölüm tarihi olarak kayıtlı tam dokuz farklı tarih tespit ettik. Bu makalede yukarıda ifade edilen hicrî 669 tarihi ve kaynaklarda en çok geçtiğini gördüğümüz hicrî 738 tarihi üzerinde daha çok durulmak üzere, tespit ettiğimiz diğer tarihler bilim dünyasıyla paylaşılacak ve bunların bir değerlendirilmesi yapılacaktır.
It’s generally accepted hijri 669 (1270/71) year by science communities as the death date of Haci Bektash Veli. When it is got to the bottom of why this date is accepted,it is unlikely to reach satisfying reasons, information and documents. Determination of death date of Haci Bektash, who is one of the most significant characters of his own period as historical and political figure in addition to Turkish culture and Sufism history, will be able to shed light on especially from whether he had role in foundation of Ottoman Empire or nor to many other issues. According to our current knowledge, we do not have any precise data on when Hacı Bektaş died. However, many manuscripts and some source books recorded at various dates date his death not in 1270/71 or around this year, but back to the first quarter of the 14th century, even the Orhan Gazi period. As a consequence of our searches, we determined totally 9 different dates as the death date of Haci Bektash. In this paper, on condition that we lay emphasis on hijri 669 year above-mentioned and hijri 738 year primarily mentioned in sources, other dates that we determined in sources will be shared with science world and an evaluation will be done.