Akademik Veri Yönetim Sistemi
33. Ulusal Özel Eğitim Kongresi, Trabzon, Türkiye, 25 - 27 Ekim 2023, ss.119
Depremler dünyanın birçok yerinde ciddi sonuçlar doğuran doğal bir afettir. Depremler çoğu zaman
canlılara travmatik deneyimler sunmakta ve yaşamlarını etkilemektedir (Turcotte, 1991). Türkiye Cumhuriyeti
Cumhur Başkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı raporuna göre 6 Şubat 2023 tarihinde Türkiye saati ile
04:17'de ve 13:24’te merkez üssü Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri olan Mw7.7 (odak
derinlik=8,6km) ve Mw7.6 (odak derinlik=7km) büyüklüklerinde iki deprem meydana gelmiştir. 20 Şubat 2023
tarihinde de Türkiye saati ile 20:04'te merkez üssü Hatay Yayladağı olan Mw6.4 büyüklüğünde bir deprem
meydana gelmiştir. Söz konusu depremler toplamda 11 ilde büyük yıkımlara yol açmıştır. Yaşanan depremler
sonucunda 48 binden fazla insan hayatını kaybetmiş, yarım milyondan fazla bina hasar görmüş, iletişim ve enerji
alt yapısı zarar görmüş ve önemli maddi kayıplar oluşmuştur. Deprem bölgesinde kayıtlı olan özel gereksinimli
birey sayısı; 1.414.643’ü erkek, 1.097.307’si kadın olmak üzere toplam 2.511.950’dir. Ağır engeli olan özel
gereksinimli kişi sayısı ise 775.012’dir. Bölgede, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına (ASHB) bağlı 66 engelli
ve yaşlı bakım merkezinde 5.252 kişi hizmet almaktadır. Sayılar göz önüne alındığında depremlerden etkilenen
önemli sayıda özel gereksinimli birey ve ailesi ayrıca özel gereksinimli bireylerle çalışan uzmanlar bulunmaktadır.
Bu araştırmanın amacı, deprem bölgesinde veya herhangi bir ilde özel gereksinimli birey ve ailesi ile
buluşan/destek sunan uzmanların sürece ilişkin deneyimlerinin ve bundan sonraki afetlerle ilgili önerilerinin
belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda deprem bölgesinde özel gereksinimli bireyler ve aileleri ile çalışan 6
öğretmen ile odak grup görüşmesi gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri, nitel araştırma yöntemlerinden odak grup
görüşme tekniği ile toplanmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi ile analiz edilmiştir.
Analiz sonucunda veriler gereksinimler, olumlu yönler, güçlükler ve öneriler başlıkları altında toplanmıştır.
Görüşmeler sırasında katılımcılar özel gereksinimli bireylere, ailelere ve gönüllü çalışanlara yönelik
gereksinimlerden söz etmişlerdir. Olumlu yönler ise; sunulan uygulamalar, kurulan işbirlikleri ve gönüllülerin
sunduğu katkılar başlıkları altında sıralanmıştır. Katılımcılar ebeveynlerin ihtiyaçlarını fark etme ve ifade etmedeki
sınırlılıkları, planlama, koordinasyon ve iletişim hakkında güçlükleri belirtmişlerdir. Son olarak, STK’ların daha
fazla çalışması ve görünürlüğünü artırması, politikacı, STK ve araştırmacıların iş birliği içinde çalışması, dijital
veri sisteminin oluşturulması, afet eğitiminin düzenlenmesi ve tatbikat ve simülasyon çalışmalarının yapılmasına
ilişkin önerilerde bulunmuşlardır.
Anahtar Kelimeler: Deprem,özel gereksinimli bireyler,afet,odak grup görüşmesi