Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Kültür Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: DİLEK ZÜLKADİROĞLU
Danışman: Evren Burak Enginöz
Özet:
Bu çalışmanın çıkış noktası, kentsel mekânların oluşumunda, şekillenmesinde
ve sosyal yaşamın belirlenmesinde etkili olan, kentsel mekân kullanıcısı ile birebir
ilişki kuran yapı cepheleridir. Tez çalışmasında hedeflenen; günümüzde tüketim
nesnesi haline gelen arayüzün düşey bileşeni cephelerin, üretiminden önce
pazarlanabilir hale gelmesinde kullanılan mimari temsillerinin; kullanıcı tarafından
nasıl algılandığının, kullanıcının hangi özelliklerine bağlı olarak değişkenlik
gösterdiğinin, temsillerin hangi özelliğinin kullanıcı tarafından dikkat çekici
bulunduğunun, beğenildiğinin ve kullanıcının konut tercihlerini nasıl etkilediğinin
araştırılmasıdır.
Bu amaç doğrultusunda; algı, kentsel mekân, temsil ve arayüz kavramları ve
bu kavramların birbirleri ile ilişkisi detaylı şekilde anlatılmıştır. Kavramsal
çerçevenin anlatılmasından sonra anlatılanların irdelenmesi adına, Tarlabaşı Kentsel
Yenileme Projesi kapsamına dâhil olan Sakız Ağacı Caddesi'nde bulunan mimari
cephelerin mevcut halinin temsili ve üretim sonrası oluşacak temsilleri kullanılarak
bir alan çalışması yapılmıştır. Bu alan çalışması farklı kişisel özellikleri ve beğenileri
olan İstanbullu, Cihangirli ve Mimar olmak üzere 3 farklı denek grubuna yapılan bir
anket çalışmasıyla desteklenmiştir.
Çalışma sonucunda; yapı-kentsel mekan-temsil ilişkisi bağlamında kullanıcı
algısı, yapı-temsil ilişkisi bağlamında kullanıcı tercihleri ve temsili cephe beğenileri
bağlamında kullanıcı algısı ile ilgili çeşitli sonuçlar elde edilmiştir.
Cephe temsilleri, bireylerin sosyo-demografik özelliklerine bağlı olarak
farklı şekillerde algılanmakta ve kullanıcı ile farklı şekillerde ilişki kurmaktadır.
Temsillerde bulunan eklere bağlı olarak; kullanıcı konut tercihini
değiştirebilmektedir. Bu sebeple; bireylerin konut tercihlerinde, mimari temsillerin
kullanıcı için yönlendirici olduğu söylenebilmektedir. Kullanıcılara; mimari temsiller
xi
yoluyla ihtiyaçmış gibi gösterilen unsurlar ve oluşturulan cepheler de yapılan
fiziksel, sosyal değişiklikler, farklı kullanıcı profillerinin alternatif konut tercihlerini
belirlemektedir.