Deepfake Teknolojilerinin Reklam Stratejilerinde Kullanımının Etik Sorunsallar Bağlamında Yeniden Okunması

11. Uluslararası İletişim Günleri / Dijital Eşitsizlik ve Veri Sömürgeciliği, İstanbul, Türkiye, 15 - 17 Mayıs 2024, ss.214, (Özet Bildiri)

İletişim ve internet sistemlerinin hızla gelişimi sonucunda ortaya çıkan deep-

fake teknolojileri, reklam endüstrisinde köklü değişimlere neden olarak, yeni

ve etkili pazarlama stratejilerinin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Deepfake

teknolojisi, yapay zekâ temelli derin öğrenme tekniğinin kullanılmasıyla oluş-

turulan sahte video, resim ya da ses içeriği olarak tanımlanmaktadır. Deepfake

teknolojisi aracılığıyla gerçek görüntü ve ses dosyaları manipüle edilerek, ger-

çeklik algısı yaratılan simülatif içerikler üretilebilmektedir. Ancak teknolojik

araçların reklam çalışmalarını zenginleştirmesi, hedef kitle ile marka ve içeriğin

temasını güçlendirmesinin yanı sıra etik sorunlara yönelik endişelerin de ortaya

çıkmasına neden olmaktadır. Öncelikle, deepfake teknolojilerinin reklam çalış-

malarında kullanılması, tüketicilerin güvenilirlik algısını etkileyebilmekte, yapay

temelli video ya da görüntü içeriklerin, gerçeklikle bağdaşmadığı durumlarda

tüketicilerin markaya olan güveninin sarsılması, marka itibarının zedelenme-

si gibi sorunlara neden olabilmektedir. Yukarıdaki bilgiler ışığında araştırmanın

temel amacı, dijital reklamcılık alanında öne çıkan deepfake teknolojilerinin

etik sorunsallar çerçevesinde tartışılmasıdır. Ayrıca, araştırma deepfake tekno-

lojilerinin dijital reklamcılık pratiklerindeki yerini, kullanıcı-marka ilişişi bağla-

mında nasıl bir rol oynadığına ışık tutmayı hedeflemektedir. Bu kapsamda, ni-

tel araştırma yöntemlerinden derinlemesine görüşme tekniğine başvurularak

gerçekleştirilen araştırma, katılımcıların araştırma konusuna ilişkin görüşleri,

duygu, düşünceleri ve deneyimlerine ulaşmak adına, marka yönetimi, dijital

pazarlama, dijital reklamcılık ve sosyal medya alanlarında çalışan meslek pro-

fesyonellerinin değerlendirmelerine odaklanmaktadır. Araştırma bulguları

bağlamında deepfake teknolojilerinin reklamcılık alanında kullanımının tüke-

tici-marka arasındaki güvenin sarsılması, markanın itibar kaybı, veri mahremi-

yeti, algoritmik önyargı gibi endişeleri güçlendirmesinin yanı sıra özellikle genç

kuşak üzerinde ikna edici ve ilgi çekici bir rol üstlendiği dikkat çekmektedir.